De toekomst van stadsvervoer: hoe speed pedelecs het spel veranderen
Zogenaamde speed pedelecs zijn net als elektrische fietsen waarbij je aan de pedalen draait om de elektrische ondersteuning te activeren. Het belangrijkste verschil is dat de motor je blijft ondersteunen tot de maximum snelheid is behaalt. Speed-pedelecs kunnen een van de sleutels zijn voor het ontstaan van een duurzamere vervoer toekomst, aangezien ze de berijder duidelijk in staat stellen reistijden nog meer te verkorten dan bij het gebruik van gewone fietsen. En natuurlijk, met snellere e-bike reistijden, lijkt de auto minder aantrekkelijk. Dit artikel gaat dieper in op de speed pedelec. Waarom en hoe gebruiken mensen ze? Kan en moet er meer worden gedaan om hen aan te moedigen?
In de Europese Unie worden speed pedelecs gedefinieerd door Verordening 168/2013. Volgens deze regel worden ze geclassificeerd als L1e-B-voertuigen, met andere woorden bromfietsen, met een maximale gemotoriseerde snelheid van 45 km/u en een nominaal motorvermogen van 4 kW. In Nederland geldt echter een maximale snelheid: 27 km/u. Waar je precies op een speed pedelec mag rijden en aan welke papieren en andere wettelijke eisen je moet voldoen, hangt af van waar je bent in de EU.
In Europa verschilt de situatie dus van land tot land. Zwitserland is het meest vrijgevig en laat speed pedelecs op de meeste plaatsen toe waar reguliere elektrische fietsen zijn toegestaan. In Nederland en België zijn ze toegestaan op sommige fietspaden en terwijl er in Duitsland meer fysieke beperkingen zijn en in het Verenigd Koninkrijk moeten ze geregistreerd staan als bromfietsen en zijn ze beperkt tot wegen samen met al het andere motorverkeer.
Waar zijn speed pedelecs het populairst?
Zwitserland loopt voorop voor de verkoop van speed pedelecs in Europa (hoewel Zwitserland eigenlijk geen lid is van de Europese Unie), waarbij de verkoop van speed pedelecs consequent goed is voor meer dan een vijfde van de jaarlijkse verkoop van e-bikes en nu rond de 20.000 schommelt. Terwijl andere EU-landen ver achterlopen, stijgt de verkoop van speed pedelecs in Nederland de laatste jaren; in 2019 groeide de speed pedelec-markt in Nederland met 60 procent ten opzichte van 2018 tot ruim 3.000. Ze maken ongeveer 15% uit van de bromfietsmarkt (ze worden wettelijk aangemerkt als een soort bromfiets).
Over het algemeen geldt echter: hoe liberaler de juridische benadering van een Europees land, hoe groter de verkoop van speed pedelecs. In Duitsland zijn de beperkingen voor speed-pedelecs groter dan in de reeds genoemde landen en de verkoop van speed-pedelecs is slechts ongeveer 0,5% van de e-bike-markt.
In het Verenigd Koninkrijk zijn speed-pedelecs volledig verbannen uit alle fietsinfrastructuur en het registratieproces om de relevante officiële papieren te krijgen kan omslachtig en tijdrovend zijn en een verplichte verzekering en extreem moeilijk te vinden in het aanbod. Vandaar dat de verkoop van speed pedelecs in het VK verwaarloosbaar is.
Kunnen speed-pedelecs meer mensen uit auto’s en op e-bikes krijgen?
Bewijs uit Vlaanderen in België zou dat suggereren. Dit noordelijke deel van het land heeft de afgelopen jaren de meest opmerkelijke versnelling van registraties van speed pedelecs gezien; in 2017 waren er in Vlaanderen ruim 4.500 speed-pedelecs ingeschreven, in 2018 waren dat er ruim 8.500 en in 20219 waren dat er 12.000.
Bij een recente studie deden deelnemers van tien Vlaamse bedrijven mee, die tot drie weken lang hun woon-werkvoertuig vervingen door een speed pedelec. Het idee was om te kijken naar drijfveren en belemmeringen voor speed pedelecs. De respons van vrijwilligers was misschien wel de eerste indicator van het enorme potentieel; Bij tien bedrijven en organisaties, van klein tot groot, publiek en privaat, werden 15 speed-pedelecs ingezet. Maar liefst 520 kandidaten meldden zich aan, 106 testrijders werden geselecteerd en uitgenodigd om drie weken achtereen met de speed-pedelec te pendelen.
Resultaten werden verkregen door voor en na ondervraging, met interessante resultaten. Het is misschien niet verrassend dat snelheid de belangrijkste motivatie was om vóór de proef te testen, met andere woorden sneller van en naar het werk kunnen komen en daarbij tijd en geld besparen. De testrijders gingen er echter van uit dat ze met een speed-pedelec een constante snelheid van 45 km/u zouden kunnen rijden… geen van de testvoertuigen voldeed echter aan die verwachting
Dus hoewel de testrijders over het algemeen niet zoveel tijd bespaarden als ze dachten, leverde het navragen van de test nog steeds veel positieve punten op; reizen was snel en voorspelbaar en velen noemden ook een positief effect op hun geestelijke gezondheid!